Y mis hwn fe gyhoeddon ni ein Cynllun Gweithredu Seiber i Gymru. Wrth inni symud tuag at gyflawni’r camau gweithredu yn y cynllun, gofynnom i Pete Burnap, Athro Gwyddor Data a Seiberddiogelwch ym Mhrifysgol Caerdydd a Chyfarwyddwr yr Hyb Arloesedd Seiber – a lansiwyd hefyd y mis hwn – ysgrifennu blog gwadd am y gwaith y maent yn ei wneud a sut y bydd partneriaethau a chydweithio yn helpu i gyflawni’r uchelgais yn y Cynllun Gweithredu Seiber i Gymru.
Yn y blog hwn rwy’n adlewyrchu ar sut mae buddsoddiad Llywodraeth Cymru yn Hyb Arloesedd Seiber Cymru (CIH), sy’n cyfateb i gyllid gan Fargen Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, yn ymateb i’r meysydd blaenoriaeth a nodwyd yn y Cynllun Gweithredu Seiber. Bydd y buddsoddiad yn helpu i ysgogi a threfnu pocedi presennol o ragoriaeth seiberddiogelwch yng Nghymru, gyda ffocws allweddol ar dwf a chanlyniadau, a thrwy hynny greu cynnig deniadol i fusnesau a buddsoddwyr ledled y byd.
Mae CIH eisoes yn tyfu ein hecosystem seiber
Gyda chyllid gan Lywodraeth Cymru a Bargen Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, nod CIH yw creu 25 o gwmnïau seiber newydd – gan dyfu ecosystem cwmnïau seiber Pencadlys Cymru 50%.
Bydd CIH yn gwneud hyn drwy gysylltu’r dotiau ledled Cymru rhwng cwmnïau mawr sydd angen datrys problemau seiber, y “bobl syniadau” arloesol sy’n gallu datrys y problemau hyn, a’r rhai sydd â’r wybodaeth entrepreneuraidd i wybod sut i droi’r atebion yn fusnesau newydd hyfyw.
Gosod yr her
Mae rhanddeiliaid seiber fel Primes, Airbus, CGI a Thales; a chyrff yn y sector cyhoeddus fel Iechyd a Gofal Digidol Cymru yn gosod yr “heriau” hyn – problemau na allan nhw eu datrys gydag atebion oddi ar y silff. Gallai’r heriau hyn, er enghraifft, amrywio o sicrhau gweithfeydd gweithgynhyrchu digidol yn y dyfodol a diogelu systemau cynhyrchu ynni a cherbydau cysylltiedig, i gartrefi clyfar a diogelu defnyddwyr rhag ymosodiadau ar ddyfeisiau digidol yn y cartref.
Ymateb i’r her
Unwaith y bydd CIH wedi nodi anghenion neu “heriau” y rhanddeiliaid, rydym wedyn yn edrych i baru’r rhain â’r “bobl syniadau” sydd â syniadau arloesol ar sut i’w datrys. Y rhain fydd yr “ymatebwyr heriau”.
Mae CIH yn cyhoeddi’r heriau ac yn cefnogi’r ymatebwyr wrth ddatblygu atebion newydd – paru pobl â syniadau arloesol ar sut i ddatrys yr heriau hyn o Brifysgolion a thu hwnt, gyda thimau ar y rhaglen entrepreneuriaeth yn Sefydliad Alacrity. Drwy wneud hynny, mae digon o gydbwysedd o set sgiliau technoleg, seiber, masnachol a busnes i helpu i greu cwmni hyfyw.
Mae CIH yn creu busnesau newydd hyfyw
Mae CIH yn cefnogi’r bobl syniadau ag arbenigedd o’r parth seiber, ac entrepreneuriaid sydd â gwybodaeth fasnachol, i weithio gyda’i gilydd a throi’r cysyniad yn fenter fasnachol lawn o fewn 12 mis. Bydd yn tyfu ac yn ehangu i ddatrys problemau seiber lleol, ond hefyd yn masnachu ledled y byd.
Ddiwedd mis Ebrill roeddwn gyda chydweithwyr Llywodraeth Cymru yn San Francisco yng nghynhadledd fyd-enwog yr RSA – gan gyflwyno syniadau i fuddsoddwyr gwerth biliynau o ddoleri, a hyrwyddo Seiber yng Nghymru, a CIH fel rhan o hyn, i’r byd ochr yn ochr â chenhedloedd mawr eraill Ewrop gan gynnwys Gwlad Pwyl, Sbaen, yr Iseldiroedd a’r Ffindir.
Roeddwn i’n ddigon ffodus i gael fy ngofyn gan Sefydliad Seiberddiogelwch Ewrop (ECSO) i gynnal sgwrs gartrefol gydag unigolion uchel eu proffil mewn seiberddiogelwch gan gynnwys Juliette Wilcox – Llysgennad Seiberddiogelwch y DU; Lorena Boix Alonso – Cyfarwyddwr Ymddiriedolaeth Ddigidol a Seiberddiogelwch yn y Comisiwn Ewropeaidd; Gerhard Eschelbeck – CISO Kodiak Robotics a Chyn CISO Google; a Mikko Hypponen – CTO WithSecure. Roedd angerdd a chyffro gwirioneddol am y marchnadoedd posibl oedd ar gael i gwmnïau Ewropeaidd ar hyn o bryd.
Drwy gydol fy amser yn RSA, gan gynnwys yn nigwyddiad ECSO, roedd diddordeb a brwdfrydedd enfawr am fodel gwneud gemau unigryw CIH, a diddordeb go iawn gan fuddsoddwr mewn gwybod mwy am ein cwmnïau newydd, hyd yn oed yn eu dyddiau cynnar. Mae prifysgolion yn aml wedi ei chael hi’n anodd troi syniadau technoleg arloesol yn fentrau masnachol. Yn llythrennol, gallwn weld llygaid buddsoddwyr yn goleuo pan gyflwynais y dull arloesol o gyfuno timau masnachol ag arbenigwyr parth.
Mae CIH yn helpu i greu cyflenwad o dalent seiber
Nod CIH yw creu 1500 o weithwyr medrus i allu ymgymryd â rolau seiber yng Nghymru dros y 5 mlynedd nesaf, gyda ffocws penodol ar uwchsgilio ac ailsgilio. Rydym yn creu rhaglen newydd, pwrpasol o gyrsiau byr mewn seiberddiogelwch ymarferol, a ddatblygwyd yn unol ag anghenion y diwydiant. Ar hyn o bryd rydym yn croesawu diddordeb gan gyflogwyr lleol o unrhyw sector, i ddatblygu cyrsiau byr wedi’u teilwra i anghenion cyflogwyr. Gallai hyn fod yn unrhyw beth o gyflwyniad i ddiogelwch yn y Cwmwl, i ddiogelwch ymarferol o systemau critigol diogelwch a seilwaith cenedlaethol hanfodol.
Mae buddsoddiad Llywodraeth Cymru yn CIH hefyd yn atgyfnerthu ei Strategaeth Ryngwladol i ddenu mewnfuddsoddiad – gyda’r nod o ddenu mwy o gwmnïau o bob cwr o’r Byd i adleoli i Gymru. Bydd y cyflenwad o bobl fedrus y byddwn yn helpu i’w greu, ynghyd â’r gallu i’r newydd-ddyfodiaid i Gymru weithio gyda CIH ar raglenni sgiliau newydd sy’n diwallu eu hanghenion o ran uwchsgilio eu gweithlu’n gyflym, yn helpu i wneud Cymru’n gynnig mwy deniadol i adleoli iddi. Gwnaethom hyrwyddo hyn, ochr yn ochr â Thîm Rhyngwladol Llywodraeth Cymru, yng Nghynhadledd yr RSA ym mis Ebrill.
Mae CIH yn helpu i atgyfnerthu ein cadernid seiber a diogelu ein gwasanaethau cyhoeddus
Yn y pen draw, bydd gwaith CIH yn helpu i gefnogi sefydliadau a gwasanaethau cyhoeddus i fod yn fwy seibergadarn. Mae rhaglen uwchsgilio CIH yn ffordd fforddiadwy o sicrhau bod gan rywun ym mhob sefydliad y sgiliau angenrheidiol i ddeall y risgiau i’w seilwaith digidol.
Rydym hefyd yn datblygu ystod o welyau prawf seiber sy’n agored i gwmnïau lleol i ddod i adeiladu “efeilliaid digidol” – fersiynau rhithwir o’u seilwaith digidol – mewn amgylchedd diogel i brofi eu gallu i wrthsefyll ymosodiadau seiber mewn ystod o senarios (gweler mwy yma –https://www.youtube.com/watch?v=KNIPkIU4IH4 Ymadawiad – darparwyd y fideo gan ffynhonnell allanol felly mae ar gael yn Saesneg yn unig).
Yn eu blog diwethaf, dywedodd tîm Arwain a Chydgysylltu ar Faterion Seiber Llywodraeth Cymru: “Mae seiberddiogelwch yn gyfrifoldeb ar bawb, nid dim ond i’r rheini sy’n deall technoleg neu’r tîm TG. Drwy feithrin diwylliant lle mae gan bawb wybodaeth sylfaenol, o ddinasyddion yn cadw’n ddiogel ar-lein i staff sydd ag ymwybyddiaeth o seiberddiogelwch, byddwn yn cryfhau ein seibergadernid.” Mae Canolfan Ragoriaeth Airbus ym maes Seiberddiogelwch sy’n Canolbwyntio ar Bobl ym Mhrifysgol Caerdydd wedi bod yn archwilio sut mae creu diwylliant seiberddiogelwch ar draws gwahanol bobl, prosesau a ffyrdd o weithio mewn sefydliad yn allweddol i’w lwyddiant. Yn syml, nid gwthio technoleg ar sefydliad yw’r ateb.
Wrth wraidd yr Hyb Arloesedd Seiber yw’r cysyniad o bartneriaethau ac mae gwaith rhagorol yn cael ei wneud ar draws Cymru. Mae hyn yn cynnwys gwaith Canolfan Seibergadernid Cymru sy’n hyrwyddo ac yn cefnogi busnesau bach i ddod yn seibergadarn ac i fanteisio ar gyngor a ddarperir gan y Ganolfan Seiberddiogelwch Genedlaethol. Byddwn yn parhau i weithio ar draws ffiniau i gysylltu’r dotiau hyn i ddod â manteision i Gymru.
Beth nesaf?
Os ydych chi’n rhan o sefydliad ac yn cael eich cymell i osod heriau i’r Hyb Arloesedd Seiber eu troi’n atebion newydd a mentrau masnachol, neu os oes gennych ddiddordeb mewn cyflwyno cwrs byr newydd i’ch timau – anfonwch neges i CIH yn cyberinnovationhub@cardiff.ac.uk, neu ewch i https://cyberinnovationhub.wales / https://canolfanarloeseddseiber.cymru
Blog Digidol a Data 