Ym mis Medi 2023, fe wnaethom gyhoeddi blog Prif Ystadegydd yn rhoi cyngor am yr heriau sy’n cael eu hwynebu yn yr Arolwg o’r Llafurlu (LFS) a gynhelir gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol (SYG), effaith heriau o’r fath ar ystadegau’r farchnad lafur i Gymru a beth oedd cynlluniau’r SYG i fynd i’r afael â’r heriau.
Heddiw, yn dilyn cyfnod lle nad yw amcangyfrifon arferol LFS wedi bod ar gael i Gymru, rydym yn tynnu sylw at y gwaith y mae’r Swyddfa Ystadegau Gwladol wedi’i wneud i wella amcangyfrifon LFS. Mae’r gwelliannau hyn yn cynnwys ailbwysoli’r data i ddefnyddio yr wybodaeth ddiweddaraf am y boblogaeth; ailddechrau cyfweld wyneb yn wyneb ym mis Hydref 2023 (a gafodd ei ohirio yn ystod y pandemig); a rhoi hwb i faint y sampl o fis Ionawr 2024.
Amcangyfrifon LFS wedi’u hailbwysoli o fesurau’r farchnad lafur i Gymru
Ochr yn ochr â’r Trosolwg o’r Farchnad Lafur ar gyfer y 3 mis hyd at fis Rhagfyr 2023 rydym wedi cyhoeddi erthygl sy’n amlinellu’r ymarfer ailbwysoli sydd wedi digwydd, a gafodd ei weithredu gan yr SYG fel rhan o gyhoeddi ystadegau’r farchnad lafur ar 13 Chwefror 2024. Yn yr erthygl rydym yn archwilio’r effeithiau dangosol ar amcangyfrifon penawdau’r farchnad lafur ar gyfer Cymru dros y 15 mis diwethaf, ac yn egluro sut y bydd y Swyddfa Ystadegau Gwladol yn gwneud addasiadau pellach i sicrhau cymaroldeb hirdymor y cyfresi hyn o benawdau.
Mae’r amcangyfrifon sydd newydd eu cyhoeddi wedi’u hailbwysoli yn awgrymu y gallai cyflogaeth a diweithdra fod wedi gostwng yn gyflymach na’r dangosyddion dangosol arbrofol (a gyhoeddwyd ers mis Tachwedd 2023 i Gymru), a wrthbwyswyd gan gynnydd yn y gyfradd anweithgarwch economaidd.
Parhau i ansicrwydd a dehongli data diweddar LFS
Mae’r ymarfer ailbwysoli hwn wedi gwella’r cynrychioledd ac wedi lleihau tuedd posibl yn amcangyfrifon LFS o’r cyfnod Gorffennaf i Fedi 2022. Mae SYG hefyd yn disgwyl gweld gwelliannau i lefelau a chyfraddau ymateb oherwydd ailgyflwyno cyfweliadau wyneb yn wyneb a’r hwb sampl ym mis Hydref 2023 a Ionawr 2024 yn y drefn honno, a fydd yn bwydo i mewn i’r ffigurau a gyhoeddwyd dros y misoedd nesaf. Fodd bynnag, mae’r heriau parhaus gyda chyfraddau a lefelau ymateb yn golygu y bydd ystadegau’r farchnad lafur yn seiliedig ar LFS yn cael eu labelu fel ystadegau swyddogol sy’n cael eu datblygu nes bydd adolygiad pellach, a rydym yn parhau i argymell pwyll wrth ddehongli newidiadau chwarterol.
Byddem yn argymell defnyddio data’r LFS ochr yn ochr â’r tueddiadau mewn mesurau eraill yn y farchnad lafur, yn enwedig Swyddi’r Gweithlu (mesur chwarterol o swyddi), nifer y bobl sy’n hawlio budd-daliadau sy’n gysylltiedig â diweithdra) a’r data RTI gan CThEM (nifer y gweithwyr ar y gyflogres) i gael darlun cliriach o’r farchnad lafur yng Nghymru.
Ateb tymor hwy
Er bod y Swyddfa Ystadegau Gwladol yn bwriadu parhau i weithio i wella amcangyfrifon sy’n deillio o LFS, mae’n parhau i fod yn gynllun i wneud yr Arolwg o’r Llafurlu Trawsnewidiol (TLFS) yn brif fesur ar gyfer marchnad lafur y DU a Chymru. Mae’r TLFS yn arolwg ar-lein cyntaf sy’n gofyn i lawer mwy o bobl am eu statws cyflogaeth. Er bod adenillion cynnar o’r arolwg hwn yn edrych yn gadarnhaol, maent wedi nodi bod angen cyfres amser hirach gyson arnynt i gynorthwyo gyda dehongli cyn rhannu’r data hyn â defnyddwyr.
Mae SYG yn bwriadu cyhoeddi data TLFS dangosol ym mis Gorffennaf 2024, a fydd yn caniatáu i ddefnyddwyr ei gymharu ag ymatebion LFS dros gyfnod o chwe mis, gyda’r TLFS yn dod yn brif ffynhonnell wybodaeth ar farchnad lafur y DU o fis Medi 2024.
Stephanie Howarth
Y Prif Ystadegydd
Blog Digidol a Data 